સમાનાર્થી શબ્દો ધોરણ 6

9 – ‘પાદર’ પાઠમાં આવતા સમાનાર્થી શબ્દો

• ગોંદરું – ગામનાં ઢોર ઊભાં રહે તે ભાગોળ , પાદર
• હવાડો – ઢોરને પાણી પીવાનો કુંડ
• વેળુ – રેતી
• ટાબરિયાં – નાનાં બાળકો
• બખોલ – નાનાં બાળકો
• બખોલ – પોલાણ
• લડધો – ( અહીં ) રખડતો છોકરો
• ધાક – બીક , ડર
• ટેસડો – મજા
• મુદ્રાલેખ – આદર્શ વાક્ય
• ભૂગોળ – ભૂંગળ
• ઍરકન્ડિશન – ઍરકન્ડિશનર ( વાતાનુકૂલિત યંત્ર )
• ધીંગાણાં – મારામારી , લડાઈ વનેર રખડેલ , જંગલી
• કાળોતરો – કાળો સાપ , ( અહીં ) કાળરૂપી નાગ ( સાપ )

• આલું – આછી ભીનાશ ધરાવતું
• ઓતરા – દશ ઉત્તર દિશા
• છલી – વળવું ઊછળી ઊઠવું , ઊભરાઈ જવું
• મોલ – પાક
• મોતીડાં – અહીં ‘મોતી’ જેવાં ડાં

11 – ‘એક જાદુઈ પત્રની વાર્તા’ પાઠમાં આવતા સમાનાર્થી શબ્દો

• વેવિશાળ સગાઈ
• લાયન્સ ક્લબ એક આંતરરાષ્ટ્રીય સામાજિક સંસ્થા
• દિમૂઢ આશ્ચર્યચકિત
• વિકટ કઠિન
• નુસખા ખોટા દાવા , પ્રયોગો
• ગલ્લાતલ્લાં આડુંઅવળું
• અમોઘ
• મૂલ્યવાન મશગૂલ તલ્લીન

12 – ‘રાવણનું મિથ્યાભિમાન’ પાઠમાં આવતા સમાનાર્થી શબ્દો

• વિદેહ – જનક રાજાનું એક નામ
• ચંબક – શિવજીના ધનુષ્યનું નામ
• ચાપ – ધનુષની પણછ
• અટ્ટહાસ્ય – કરવું ખડખડાટ હસવું
• કંદુક – રમવાનો દડો
• બંદીવાન – કેદી
• ભૂષણ – ઘરેણું
• અભિરામ – મનોહર
• સંકટહરણ – ( અહીં ) દુ : ખ હરનાર
• નિસ્તેજ – થવું ઝંખવાવું
• પરિતાપ – સંતાપ
• અધર – નીચલો હોઠ
• જોધ – યોદ્ધો
• પરસ્વેદ – ( પ્રસ્વેદ ) પરસેવો
• પ્રહાર – ઘા
• કચ્ચર થવો – ( અહીં ) કચડાવું
• પુરભંગ – નગરનો નાશ
• ચંપાવું – ( અહીં ) દુ : ખથી દાઝવું
• નિશિચર – રાક્ષસ
• વસ્ત્રાભૂષણ – ( વસ્ત્ર – આભૂષણ ) કપડાં અને ઘરેણાં
• બ્રહ્માંડ ચાક ચઢાવું – સમસ્ત વિશ્વને ગોળ ફેરવવું
• નિરધાર ( નિર્ધાર ) – નક્કી
• વિકટ દૃષ્ટિ – તીક્ષ્ણ નજર
• ગૌરવ – ( અહીં ) ભારેખમ
• વીશ – ( અહીં ) વીસ
• સ્વયંવર – કન્યા પોતે વર પસંદ કરે તે માટેનો સમારંભ
• તતકાળ ( તત્કાળ ) – તે જ વખતે
• રક્તલોચન – લાલ આંખો
• મેરુ , મંદ્રાચળ – પર્વતોનાં નામ
• કરશું – હાથ વડે
• શિવચાપ – શિવજીનું ધનુષ્ય યંબક

• ઉર – હૃદય
• અમી – અમૃત , મીઠાશ
• પ્રતિનિધિ – ને બદલે , ના તરફથી કામ કરવા નિયુક્ત થયેલો માણસ
• લેખ – લખેલું તે , લખાણ
• અંજલિ – ખોબો , પોશ
• નોખું – જુદું , અલગ
• અવતાર – જન્મ , દેહધારણ , સંસારમાં ( પ્રભુ કે દેવનો ) જન્મ થવો

14 – ‘સારા અક્ષર’ પાઠમાં આવતા સમાનાર્થી શબ્દો

• લેસન – ગૃહકાર્ય
• ચલને – ચાલને
• છેકછાક – જ્યાં – ત્યાં લીટા , જ્યાં લખાણ બરાબર ન લાગે ત્યાં તેના ઉપર લીટી તાણવો અથવા ચેકો મૂકવો તે
• બટકણી – સહેલાઈથી તૂટી જાય તેવી
• બ્લેડ – લોખંડની ધારદાર પતરી
• ભક્કમદાર – ભપકાદાર – સારી મજાની ( અહીં ) ધારદાર
• તીરછી – ત્રાસી
• રીફિલ – બૉલપેનમાં મૂકવાની શાહીવાળી પાતળી નળી
• દેવાત – ખડિયો , શાહી ભરવાનું સાધન
• બૉલપેન – રીફિલથી ચાલતી લખવા માટેની પેન
• માર્ક્સ કપાઈ જાય – ગુણ ઓછા મળે છે
• ચાટલું – દર્પણ , અરીસો
• અધમૂઆ – અર્ધા મરેલાં , શક્તિહીન
• સુલેખન – સ્વચ્છ , સુંદર લખાણ

• મોરી – મારી , આગલી હરોળની મોખરાની
• મર્દાની – મરદાનીથી ભરેલાં
• સોણલાં – સ્વપ્ન
• મર્મર – ધીમો અવાજ
• છોળે – મોજાંની છાલકોથી
• ટૂંકો – પર્વતનાં અનેક સળંગ શિખરો
• ટોડલો – બારસાખની બહાર દેખાતો ઉપલો છેડાનો ભાગ
• અમીમીટ – અમૃતભરી , મીઠાશભરી નજરે
• ચરોતર – ચારુતર એટલે સુંદર , લીલોછમ
• ઊમટે – એકસામટા જથ્થામાં આગળ ધસે
• ઊભરે – ઊભરાય
• નીરતીર … કપરી જીરવવી – આ પંક્તિઓમાં કવિએ ગુજરાતના જલકિનારે સુખથી સહેલતી સારસની જોડીનું ચિત્ર આંક્યું છે . વળી , કહ્યું છે કે નર્મદના સમયમાં ગુજરાતની સ્થિતિ સામાજિક રીતે ઘણી પછાત હતી . તેમાં એણે જે પુરુષાર્થ કર્યો , તે ઘણો મોંઘો હતો . આથી એ વખતે ગુજરાતનું જીવન દોહ્યલું હતું ; તો વળી , મહાત્મા ગાંધીના કાળમાં સ્વતંત્રતા માટે પરદેશી સરકાર સામે જે મોરચા મંડાયા , તેથી પ્રજાના જીવનમાં જે સંઘર્ષવાળું વાતાવરણ જળ્યું તે કઠણ હતું . તેથી તે સમયમાં જીવવું ઘણું કપરું હતું .
• દોહ્યલી – મુશ્કેલ ; અઘરી , દુર્લભ

• સમું – સરખું
• બેસણું – બેઠક
• આભ – આકાશ , નભ
• છત્ર – રક્ષણ કરનાર , પાલક
• માધુરી – માધુર્ય , મીઠાશ
• વૃથા – ફોગટ
• તોલ – ( અહીં ) કિંમત
• લહિયો – લખવાનું કામ કરનાર માણસ
• ગાઉ – આશરે સવા બે કિલોમીટર
• પંથ – રસ્તો , મારગ
• શમવું – શાંત થવું
• ટળવું – દૂર થવું
• ઔષધ – દવા
• સનાતન – પ્રાચીનકાળથી ચાલ્યું આવતું
• ધૂપ – સુગંધી દ્રવ્ય