Blog

સમાનાર્થી શબ્દો ધોરણ 4 (Samanarthi Shabd Standard 4 – Semester 1 and 2)

સમાનાર્થી શબ્દો ધોરણ 4 ના દરેક પાઠમાં આવતા હોય છે અને પરીક્ષામાં પણ પુછાતા હોય છે. તમને ખબર જ હશે કે હવે દરેક પાઠની પાછળ શબ્દ-સમજૂતીમાં પાઠમાં આવતા દરેક સમાનાર્થી શબ્દો આપેલ હોય છે જે પહેલા એ ‘ટીપ્પણ’ ના નામથી આવતા હતા. નવા અભ્યાસમાં આ ફેરફાર થયો છે એટલે હવે ‘શબ્દ-સમજુતી‘ રીતે આવે છે.

અહીં ધોરણ 4માં આવતા સેમેસ્ટર 1 અને સેમેસ્ટર 2માં આવતા સમાનાર્થી શબ્દો આપવામાં  આવ્યા છે.

ગુજરાતી ધોરણ 4 સમાનાર્થી શબ્દો

ધોરણ 4 ના ગુજરાતી વિષયના સેમેસ્ટર 1 (પહેલું સત્ર)

1 – ‘નાવડી ચાલી’ પાઠમાં આવતા સમાનાર્થી શબ્દો

• પીલું – મરધીનું બચ્ચું

2 – ‘ઠંડી’ પાઠમાં આવતા સમાનાર્થી શબ્દો

• બંડી – (અહીં) એક પ્રકારનું પહેરણ
• અડકો – દડકો એક બાળરમત
• હૂંફ – ગરમાવો
• ઘારી એક – મીઠાઈનું નામ

3 – ‘સાચી હજ’ પાઠમાં આવતા સમાનાર્થી શબ્દો

• હજ – મુસલમાનો દ્વારા થતી મક્કાની પવિત્ર યાત્રા
• ફરિસ્તો – દેવદૂત
• આશ્ચર્ય – નવાઈ
• દમાસ્કસ – સીરિયા દેશનું એક શહેર
• હાજી – હજ કરી આવનાર વ્યક્તિ

4 – ‘લાખો વણઝારો’ પાઠમાં આવતા સમાનાર્થી શબ્દો

• ભીડ પડવી – તંગી જણાવી
• ખાતે મંડાવી – ચોપડામા કોઈના નામ પ્રમાણે હિસાબ નવસેરથી ઉધારવો તે
• પગેરું – પગનું નિશાન
• શાન – આબરૂ સાન ગીરો
• અકબંધ – હતો તેટલો જ
• ફિટકાર – ધિક્કાર, અનાદરા

5 – ‘ઉખાણા’ પાઠમાં આવતા સમાનાર્થી શબ્દો

• અડીશ – મા અડકીશ નહિ
• ઝટ – ઝડપથી
• જળ – પાણી
• જટા – અવ્યવસ્થિત લાંબા વાળ
• ત્રિનેત્ર – ત્રણ આંખ
• બાજઠ – ચાર પાયાવાળું એક જાતનું આસન

6 – ‘રાતાં ફૂલ’ પાઠમાં આવતા સમાનાર્થી શબ્દો

• મરઘલડો – મરઘો
• ડોલરિયો – એક જાતના ફૂલછોડ
• ઝૂમખડું – ઝૂમખું
• મો’લ – મહેલ
• માંજર – મરઘાના માથા પરની કલગી
• કાખે – કેડે
• હિંગોળ – હિંગળો , રાતા રંગનો પદાર્થ
• ગોખ – ઝરૂખો, ગોખલો
• ભાભલડી – ભાભી
• પાવળિયો – પાળિયો
• સિંધુ – સમુદ્ર

7 – ‘કલાકારની ભૂલ’ પાઠમાં આવતા સમાનાર્થી શબ્દો

• કલાકાર – કલાનું સર્જન કરનાર
• શિલ્પી – મૂર્તિઓ બનાવનાર
• આબેહૂબ – હૂબહૂ, તાદેશ
• દ્વાર – બારણું
• તફાવત  – ભેદ, જુદાઈ
• તરકીબ – યુક્તિ
• યમરાજ – મૃત્યુનો દેવ
• ખાલી હાથે – કશું લીધા સિવાય
• દેવતા – દેવ
• નિષ્ણાત – નિપુણ, હોશિયાર
• તુચ્છ – નજીવું, માલ વગરનું

• સમાનાર્થી શબ્દો ધોરણ 5
• સમાનાર્થી શબ્દો ધોરણ 6
• સમાનાર્થી શબ્દો ધોરણ 7
• સમાનાર્થી શબ્દો ધોરણ 8
• સમાનાર્થી શબ્દો ધોરણ 9
• સમાનાર્થી શબ્દો ધોરણ 10 
• સમાનાર્થી શબ્દો ધોરણ 11
• સમાનાર્થી શબ્દો ધોરણ 12

ધોરણ 4 ના ગુજરાતી વિષયના સેમેસ્ટર 2 (બીજું સત્ર)

8 – ‘પત્ર લખવાની મજા‘ પાઠમાં આવતા સમાનાર્થી શબ્દો

• સંબોધન – બોલાવવામાં વપરાતો શબ્દો આદર માન સાથે
• પિનકોડ – પોસ્ટલ ઇન્ડેક્સ નંબર, જે છ અંકનો હોય છે.
• ભાષાકીય ભૂલો – ભાષાને લગતી ભૂલો
• મોકળાશથી – ખુલ્લા મનથી , સંકોચ રાખ્યા વિના
• લિ. – લિખિતંગ (પત્ર લખનાર)

9 – ‘હુંતો પૂછું!‘ પાઠમાં આવતા સમાનાર્થી શબ્દો

• જડી – (અહીં) સજ્જડ બેસાડી
• મીંદડી – મીનડી, બિલાડી
• માંજરી – ભૂરી કીકીવાળી
• ચકચકતી – ચળકતી
• કીકી – આંખમાં દેખાતો ગોળ એક નાજુક અવયવ
• કૂંપળો – નવાં તાજાં ફૂટેલાં પાન
• ગાવડી – ગાય
• દશ દિશ – દશ દિશા (પૂર્વ, પશ્ચિમ, ઉત્તર, દક્ષિણ આ ચાર દિશા; ઈશાન, અગ્નિ, નૈૐત્ય, વાયવ્ય આ ચાર ખૂણા અને આકાશ, પાતાળ સાથે કુલ દસ દિશા)
• દેખાન્તિ – જોતી
• મઢી – (અહીં) લપેટીને કે આવરીને જડી દીધી
• નવલખ – નવ લાખ કે અગણિત

10 – ‘મૂર્ખના સરદારો’ પાઠમાં આવતા સમાનાર્થી શબ્દો

• બીરબલ – અકબરનો એક દરબારી, જે બુદ્ધિચાતુર્ય તેમજ હાજરજવાબીપણા માટે જાણીતો હતો.
• નામદાર – (અહીં) રાજા માટેનું માનવાચક સંબોધન
• ચતુર – ખૂબ હોશિયાર અહીં
• ઘોડેસવાર – ઘોડા ઉપર સવારી કરનાર
• ભારો ઘાસ – લાકડા વગેરે ભેગાં કરી બાંધતા થતી મોટી ભારો
• નામઠામ – નામ અને રહેઠાણ
• મહેતલ – મુદત , સમયમર્યાદા
• કસૂર – વાંક, ભૂલ
• આણવાનો – (બોલાવી) લાવવાનો
• ગુમાન – અભિમાન
• અપમાન – સામી વ્યક્તિને દુઃખ થાય તેવું તોછડું બોલવું કે વર્તન કરવું
• ટકોર સૂચના , મીઠો ઠપકો
• મૂરખનો સરદાર મહામૂર્ખ, ભારે મૂરખ

11 – ‘ઊંટ અને ફકીર’ પાઠમાં આવતા સમાનાર્થી શબ્દો

• ફકીર – ત્યાગી, વૈરાગી (મુસલમાન)
• વનવગડામાંથી – જંગલમાંથી
• ખોડું – ખોડવાળું, લંગડું
• લાદ્યા છે – ખડક્યા છે ; સામાન મૂક્યો છે.
• ક્યારના – ઘણા સમયથી લાલચ લોભ
• કડકાઈથી – સખતાઈથી
• ઝવેરાત – હીરા, માણેક, મોતી જવાહિર વગેરે
• રહેમ – દયા
• અવલોકન – ઝીણવટથી જોવું તે
• કરડેલાં દાંતથી કાપેલાં
• કાણું – (અહીં) એક આંખ વગરનું
• બણબણતી બણબણ એવો અવાજ કરતી
• ધણી – માલિક
• નાઠું છે – નાસી ગયું છે
• વર્ણન કર્યું શું – શું અને કેવું કેવું છે તે વિસ્તારથી કહેવું.

12 – ‘બાળ નરેન્દ્ર’ પાઠમાં આવતા સમાનાર્થી શબ્દો

• નીડર – ડરે નહિ તેવું , બહાદુર
• પદ્માસન – ડાબો પગ જમણા સાથળ પર અને જમણો પગ ડાબા સાથળ પર ચડાવી ટટ્ટાર બેસવું તે
• ઓમકાર – ઓમ, પ્રણવ, “ઓમ” એવો ઉચ્ચાર
• સંગત – સોબત, સાથે જવું તે
• ઠાકુરજી – સ્વામી રામકૃષ્ણ પરમહંસ, તેઓ સ્વામી વિવેકાનંદના ગુરુ હતા

13 – ‘પંખીઓ ને પાણી પાયું’ પાઠમાં આવતા સમાનાર્થી શબ્દો

• બોડો – ઉઘાડો, (અહીં) પાન વિનાનો
• ઘેઘૂર – ગાઢ
• ઓડકાર – (પેટનો વાયુ મોંમાંથી નીકળતાં થતો) ડકાર ; ઓહિયાં
• ધોધમાર – ધોધની જેમ પડતો પ્રવાહ ઘટા ઝુંડ ; સમૂહ
• ઘટાદાર – (અહીં) પાંદડાંની ભારે ઘટાવાળું

14 – ‘સૈનિક સૈનિક રમીએ’ પાઠમાં આવતા સમાનાર્થી શબ્દો

• બનીઠનીને – વ્યવસ્થિત તૈયાર થઈને
• અફસર સા’બ – અમલદારસાહેબ
• મેલી દાનત – ખરાબ ઇચ્છા
• દંડો ઉગામીશું – શિક્ષા કરીશું
• રક્ષા – રક્ષણ

15 – ‘બે બહાદુર છોકરા’ પાઠમાં આવતા સમાનાર્થી શબ્દો

• દાયકો – દસ વર્ષનો ગાળો
• ઘટના – બનાવ
• વોકળો – પાણીનો નાનો વહેળો
• માંચડો – વાસડા બાધીને તેના ઉપર બેસી કે ઊભાં રહી શકાય તેવી કરેલી ગોઠવણી.
• મલપતો – ઠાઠથી ધીમે ધીમે ચાલતો
• વોકળા ભણી – વોકળા તરફ ઝંઝેડવું ખંખેરવું
• આક્રમણ – હુમલો
• કટોકટીની પળ – અણીનો સમય (અહીં જીવનમરણના ભયની પળ)
• હાકો – પ્રાણીને તગડવા ઘણાં માણસો દ્વારા કરવામાં આવતા હાકલા કે ટહુકા
• ડાલો – ઘણો મોટો સુંડલો
• ધન્યવાદ – શાબાશી
• મૂલ્ય – કિંમત