અહી આર્ટીકલમાં ગુજરાતી વ્યાકરણના વિષય પત્રલેખન એટલે શું? તેના પ્રકારો અને ઉદાહરણો વિશે માહિતી આપી છે. આ ઉપરાંત તમે આ માહિતી PDF સ્વરૂપે ડાઉનલોડ પણ કરી શકો છો. જેની લિન્ક પોસ્ટની નીચે આપેલી છે. (પત્ર લેખન, પત્ર લેખન format, પત્ર લેખન in gujarati, પત્ર લેખન pdf, પત્ર લેખન ધોરણ 10, પત્ર લેખન ધોરણ 4, પત્ર લેખન ધોરણ 8, પત્ર લેખન નમૂના, પત્ર લેખન મિત્રને, પત્રલેખન એટલે શું full details, પત્રલેખન એટલે શું gujarati, પત્રલેખન એટલે શું suvichar, પત્રલેખન એટલે શું છે, gujarati mein patra lekhan, gujarati nibandh patra lekhan, gujarati patra lekhan gujarati pdf, gujarati patra lekhan pdf download, how to write patra lekhan in gujarati, patra lekhan examples, patra lekhan in gujarati language)
પત્રલેખન એટલે શું?
પત્રલેખન એક પ્રકારનું એવું લેખન છે જેમાં એક વ્યક્તિ બીજી વ્યક્તિને કોઈ વિષય કે માહિતી માટે લખે છે. પત્રલેખન લેખિત કે મુદ્રિત સંદેશાનું વિનિમય છે.
જેમાં કેટલાક પત્રો મેઇલ દ્વારા લખવામાં આવે છે અને કેટલાક કાગળોમાં છાપવામાં આવે છે.પત્ર લખનાર પ્રાપ્તકર્તાને પોસ્ટ કે ઇમેઇલ દ્વારા પત્ર મોકલે છે. પત્ર મુખ્ય બે પ્રકારના હોય છે. ઔપચારિક અને અનઔપચારિક.
ઔપચારિક પત્રો સામાન્ય રીતે બે પક્ષ કે સમૂહ વચ્ચે વિનિમય કરવામાં આવે છે જેઓ કોઈ સંસ્થા દ્વારા જોડાયેલા હોય છે. દાખલા તરીકે, કંપનીના મેનેજર દ્વારા કર્મચારીને મોકલવામાં આવેલ પત્ર. કર્મચારી દ્વારા નોકરી માટેના હોદ્દા માટે રાખવામાં આવેલ ઉમેદવારને મોકલવામાં આવેલ નિમણૂક પત્ર. આ પત્રો લખવા એક નિચ્છિત માળખું હોય છે.
અનૌપચારિક પત્રો એ પારિવારિક સંબંધો, મિત્રને કે સગા સંબંધીને સંબોધીને લખવામાં આવેલા સામાન્ય પત્રો છે. આ અક્ષરો ઘણી વખત કોઈ માળખાને અથવા બંધારણને અનુસરતા નથી.
આ લેખમાં, આપણે વિવિધ પ્રકારના પત્ર લેખન, ઔપચારિક અને અનૌપચારિક પત્ર લેખન વિશે વધારે માહિતી મેળવીશું.
પત્રલેખનના પ્રકારો
- ઔપચારિક પત્રલેખન
- અનઔપચારિક પત્રલેખન
ઔપચારિક પત્રલેખન
આ પત્રો સામાન્ય રીતે બે પક્ષ કે સમૂહ વચ્ચે લખવામાં આવે છે. તેઓ સામાન્ય રીતે વ્યવસાયિક કે સત્તાવાર વિષયોને આવરી લે છે. ઔપચારિક પત્રલેખન એટલે કાર્યાલયને લગતા, વ્યાવસાયિક કે સરકારી પત્રો. આવા પત્રો લખવા માટે ચોકકસ ફોર્મેટ અથવા નમૂનાને અનુસરે છે. કેટલાક પત્રો સ્વ-ઘોષિત છે અને કેટલાક ચોક્કસ ફોર્મેટમાં સંસ્થાઓ દ્વારા રજૂ કરવામાં આવે છે.આમાં પત્ર વ્યવહાર વ્યવસાયિક હોવો જોઈએ અને સંબંધિત વ્યક્તિને સીધો વ્યવહાર થવો જોઈએ. ઔપચારિક પત્રલેખનમાં એપોઇન્ટમેન્ટ લેટર, એમ્પ્લોયમેન્ટ લેટર,ઑફર લેટર, બિઝનેસ લેટર, પ્રપોઝલ લેટર વગેરે જેવા પત્રોનો સમાવેશ કરવામાં આવે છે.
અનઔપચારિક પત્રલેખન
આ પત્રો મુખ્યત્વે મિત્રો, પરિવારના સભ્યો અથવા અન્ય નજીકના લોકોને લખવામાં આવે છે. આવા પત્રો સામાન્ય રીતે સંવેદનશીલકે વ્યક્તિગત વિષયોને વિષય-વસ્તુ બનાવીને લખવામાં આવે છે. અનઔપચારિક પત્રલેખન એટલે સગાંસંબંધી, સ્નેહીજનો કે મિત્રોને લગતા પત્રો. અનઔપચારિક પત્રોને ખાનગી પત્રો પણ કહી શકાય.
જે પત્રો કોઈને અંગત રીતે સંબોધીને લખવામાં આવે છે તેને અનઔપચારિક પત્રો કહી શકાય. આવા પત્ર વ્યવહારમાં કોઈ ચોકકસ માળખું કે પેટર્ન સેટ કરેલ નથી હોતી. લોકો, ખાસ કરીને મિત્રો, સંબંધીઓ અને પરિવારો એકબીજાને તેમની અંગત વિગતોનો ઉલ્લેખ કરતા અનઔપચારિક પત્રો લખે છે.
પત્રલેખનમાં ધ્યાનમાં રાખવાના મુદ્દા:
પત્રલેખન દરમિયાન ધ્યાનમાં રાખવાના મુદ્દા નીચે મુજબ છે.
- સરનામું: જે વ્યક્તિ કે સંસ્થાને પત્ર મોકલવામાં આવી રહ્યો છે તે વ્યક્તિ કે સંસ્થાનું સરનામું પત્રના ઉપરના ભાગમાં ડાબીબાજુએ લખવાનું હોય છે.
- મુખ્ય શીર્ષક: પત્ર વ્યવહારનો મુખ્ય હેતુ કે વિષય સૂચવતું શીર્ષક પત્રના ઉપરના ભાગમાં લખવાનું હોય છે.
- પ્રાપ્તકર્તાનું નામ: જે વ્યક્તિને પત્ર લખવાનો છે તેનું નામ અને તેની નીચેની લીટીમાં તેમનો હોદ્દો (જો હોય તો) લખવાનો હોય છે.
- પહેલો ફકરો: પત્રના શરૂઆતમાં, સૌ પ્રથમ આપનો ટૂંકો પરિચય આપ્યા બાદ મુખ્ય વિષયને અનુરૂપ માહિતી આપવાની હોય છે. જો પત્ર અનઔપચારિક હોય તો મેળવાનારને સંબોધિત કરવા માટે શુભેચ્છા અથવા સંબોધન માટે લખી શકો છો.
- પછીના ફકરા: પત્રનો મુખ્ય ભાગ કે જેમાં તમે પત્ર જે કારણોસર લખ્યો છે તેની બધી માહિતી કે સંદેશ જે વિષય વસ્તુ હોય તે લખવાનું હોય છે.
- અંતિમ ફકરો: પત્રના અંતે, પત્ર મેળવનારને વિદાય અથવા શુભેચ્છાઓ લખી શકાય છે.
- સહી: પત્રના નીચે જમણી બાજુના ભાગમાં તમારું નામ લખી તમારી સહી કરવાની હોય છે.
આ ઉપરાંત બીજા થોડા મુદ્દા કે જે ધ્યાનમાં રાખવા જોઈએ.
- સૌ પહેલા તો તમારે પત્ર લખવાની જરૂર કેમ છે તે જાણો, પછી ભલે તે ઔપચારિક હોય કે અનઔપચારિક પત્ર
- પત્રનો વિષય ચોક્કસ હોવો જોઈએ તે સિવાયના બીજા વિષયની ચર્ચા થવી ન જોઈએ.
- પત્રની શરૂઆત અને પૂર્ણાહુતિ યોગ્ય રીતે થવી જોઈએ.
- વાંચનનો વધુ સમય લીધા વિના, તરત વિષય વસ્તુ પર પત્ર લખો.
- ઔપચારિક પત્ર વ્યવહાર માટે હંમેશા ઔપચારિક ભાષા શબ્દોનો ઉપયોગ કરવો અને અનૌપચારિક પત્ર વ્યવહાર માટે ભાષા શબ્દો પ્રાસંગિક હોઈ શકે છે પરંતુ અભિવ્યક્તિની રીત નમ્ર અને સંસ્કારી હોવી જોઈએ. તોછડાઈ કે ગાળોનો ઉપયોગ ફરજિયાતપણે નથી કરવાનો.
- વધુ પડતું લખાણ સામેની વ્યક્તિનો રસ ઓછો કરી શકે છે માટે પત્રની લંબાઈ ફક્ત પરિસ્થિતિની માંગ આધારિત હોવી જોઈએ.
પત્રલેખન માટેના વિષયો
કોઈ વ્યક્તિ અથવા લોકોના જૂથને પત્ર લખવા માટે ઘણા કારણો અથવા વિષયો હોઈ શકે છે. જેમાં મુખ્ય વિષયો નીચે મુજબ છે.
- બેંક એકાઉન્ટ ટ્રાન્સફર લેટર
- બેંક મેનેજરને વિનંતી પત્ર
- બીજા ખાતામાં ખોટી રીતે નાણાં ટ્રાન્સફર કરવા બદલ બેંક મેનેજરને પત્રનો નમૂનો
- બેંક મેનેજરને ઔપચારિક પત્ર
- બેંક માટે અધિકૃતતા પત્ર
- રિફંડ નાણા માટે બેંકને પત્ર
- ATM કાર્ડ માટે બેંક મેનેજરને પત્ર
- લોન માટે બેંક મેનેજરને વિનંતી પત્ર
- બેંક લેટર ફોર્મેટ
- બેંક મેનેજરને પત્ર
- બેંક એડ્રેસ ચેન્જ લેટર
- બેંક માટે ડેથ ક્લેમ લેટર ફોર્મેટ
- બેંકને સરનામું બદલો પત્ર
- બેંક એકાઉન્ટ બંધ કરવા માટે પત્ર કેવી રીતે લખવો
- બેંક મેનેજર ચેક બુક વિનંતી અરજી પત્ર
- બેંક ફરિયાદ પત્ર
- બેંક પાસબુક માટેનો પત્ર
- બેંક એકાઉન્ટ ક્લોઝર લેટર ફોર્મેટ
- શૈક્ષણિક લોનના બીજા હપ્તા માટે બેંક મેનેજરને પત્ર
- બેંક માટે સત્તા પત્ર
- ખાતાધારકના મૃત્યુ માટે બેંકને પત્ર
- બેંક ખાતું ફરીથી ખોલવા માટેનો પત્ર
- બેંક એકાઉન્ટ પુનઃસક્રિયકરણ પત્ર
- બેંકને એડ કોડ વિનંતી પત્ર
- બેંકને ડીડી રદ કરવાનો પત્ર
- અસંમતિ પત્રો
- વિદાય પત્રો
- ફોલો અપ લેટર્સ
- કરારના પત્રો
- સેલિબ્રેશન લેટર્સ
- અભિનંદન પત્રો
- સમર્થનનો પત્ર
- પ્રતિસાદ પત્રો
- શુભેચ્છા પત્રો
- પ્રોત્સાહન પત્રો
- જાહેરાત પત્રો
- ગેટ વેલ સૂન લેટર્સ
- પ્રશંસા પત્રો
- સંગ્રહ પત્રો
- લેટર ઓફ ક્રેડિટ
- પ્રતિનિધિમંડળ પત્રો
- અસ્વીકાર પત્રો
- ભૂલનો નમૂનો પત્ર
- ગુડબાય લેટર્સ
- ભંડોળ ઊભુ કરવા અંગે પત્રો
- રજા પત્રો
- પૂછપરછ પત્રો
- પરિચય પત્રો
- લેટર્સ ઓફ મિસ્ટેક
- ગુડવિલ લેટર્સના નમૂના
- વેચાણ પત્રો
- ઓર્ડર લેટર
- રેફરલ લેટર્સ
- ઠપકો નમૂનાઓ
- આરક્ષણ પત્રો
- સૂચન પત્રના નમૂનાઓ
- સહાનુભૂતિ નમૂનાઓ
- નમૂનાના દાવા પત્રો
- નમૂના નિર્દેશક પત્રો
- નામંજૂર પત્રના નમૂનાઓ
- ભેટ અંગે નમૂનાઓ પત્ર
- સમજાવટ પત્રો
- પ્રતિભાવ પત્રના નમૂનાઓ
- ઇનકાર પત્ર નમૂનાઓ
- અસ્વીકાર પત્રના નમૂનાઓ
- વિનંતી પત્રો
- સામાજિક ઘટના નમૂનાઓ
- ટ્રાન્સમિટલ નમૂનાઓનો પત્ર
- સ્વાગત પત્રના નમૂનાઓ
- આભાર પત્ર
- પ્રશંસા પત્રના નમૂનાઓ
- મંજૂરી પત્રના નમૂનાઓ
- રોમેન્ટિક પત્રો
- જિમ સભ્યપદ પત્ર સમાપ્ત કરો
- ખોટા આરોપ સાથે અસંમતિ પત્ર
- વતી કાર્ય કરવા માટે અધિકૃતતા પત્રો
- ભાવ ઘટાડા અંગે ગ્રાહકને જાણ કરવા પત્રો
- શિક્ષક સ્વાગતના કાર્યક્રમ વિશે પત્રો
- ઇગલ સ્કાઉટ ભલામણ પત્ર નમૂનાઓ
- સરકારી પત્ર ફોર્મેટ
- અસંસ્કારી વર્તન માટે ફરિયાદ પત્રો
ધોરણ 1 થી 12માં પરીક્ષામાં પૂછાતા પત્રો
- તમારી બહેનનાં લગ્ન છે. તેથી તમે નિશાળે જઈ શકો તેમ નથી. તમારા શિક્ષકને તેની જાણ કરતી ‘રજાચિઠ્ઠી’ લખો.
- મહેસાણામાં આવેલી ‘દૂધસાગર ડેરી’ની મુલાકાત માટેની મંજૂરી માંગતો પત્ર ડેરીના મૅનેજિંગ ડિરેક્ટરને ઉદેશીને લખો.
- જાહેરમાં વર્તાવ’ આ વિષય પર તમે આપેલું વક્તવ્યની ‘ તમારા મિત્રને પત્ર લખી માહિતી આપો.
- તમારો મિત્ર ભણવામાં હોશિયાર છે, પરંતુ શરીરે નબળો છે. તેને તેનું સ્વાથ્ય સુધારવાની સલાહ આપતો પત્ર લખો.
- તમારી સોસાયટીની પાસે ખડકાયેલા કચરાના ઢગલા દૂર કરવા માટે અમદાવાદ મ્યુનિસિપલ કૉર્પોરેશનના મ્યુનિસિપલ કમિશનરને પત્ર લખો.
- દિવાળીની રજાઓ તમે કેવી રીતે પસાર કરવાના છો તે – જણાવતો પત્ર તમારા મિત્રને લખો.
- તમારો મિત્ર ભણવામાં હોશિયાર છે, પરંતુ શરીરે નબળો છે. તેને તેનું સ્વાથ્ય સુધારવાની સલાહ આપતો પત્ર લખો.
- તમે છાત્રાલયમાં રહીને અભ્યાસ કરો છો. તમારો દૈનિક કાર્યક્રમ જણાવતો પત્ર તમારા પિતાજીને લખો.
- તમારી શાળામાં સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમ થઈ ગયો. તેનું વર્ણન કરતો પત્ર તમારા મિત્રને લખો.
- સાસરે ગયેલાં તમારાં બહેનને તેમના પ્રત્યેની લાગણી વ્યક્ત કરતો પત્ર લખો.
- તમારા ગામમાં બસ નિયમિત આવે તેવો તાલુકાના બસડેપોના મૅનેજરને પત્ર લખો.
- મારી શાળાને વર્ગપુસ્તકાલય માટે કેટલાંક પુસ્તકોની જરૂર છે. તે માટે જાણીતા પુસ્તકવિક્રેતાને પત્ર લખો.
- મારી શાળા પાસે ફેરિયાઓ ઉઘાડી અને વાસી ખાદ્યચીજો વેચે છે. તે બંધ કરાવવા જરૂરી પગલાં લેવાની વિનંતી કરતો પત્ર યોગ્ય અધિકારીને લખો.
- તમારા ગામમાં ટપાલ અનિયમિત આવે છે તેની રજૂઆત કરતો પત્ર યોગ્ય અધિકારીને લખો.
- તમારી સોસાયટીમાં નિયમિત સફાઈ થતી નથી તે અંગેની ફરિયાદ યોગ્ય અધિકારીને કરો.
જો આપ આ સિવાયની વધારે માહિતી આપવા માંગતા હોય કે આપને ધ્યાનમા હોય તથા જણાવા માંગતા હોય તો અથવા જાણવા માંગતા હો તો અહીં નીચે કોમેન્ટમાં જણાવી શકો છો.
જો આપ વધારે સમાનાર્થી શબ્દો વિશે માહિતી મેળવવા માંગતા હોય તો અહી ક્લિક કરીને મેળવી શકો છો.
